KAYSERİ’NİN İNZİVA YERLERİ
Yusuf Yerli

KAYSERİ’NİN İNZİVA YERLERİ

Başbakan Erdoğan Fethullah Gülen’e bir kez de Kayseri’den seslendi. “İnziva için Pensilvanya uygun yer değil. Gel Kayseri’ye, Gel Bursa’ya, Gel Erzurum’a, Gel Ankara’ya… Buralarda inzivaya çekil” şeklinde özetleyebileceğim cümleyi Pazar günü Anadolu Harikalar Diyarı açılış töreninde kurdu.

Başbakan’ın bu çağrısına Sayın Gülen uyduğu takdirde Kayseri’de nerelerde inzivaya çekilebilir, diye şöyle bir düşündüm… Çokça mekan buldum. Bu mekanları tanıtmadan önce inziva’nın ne anlama geldiğine kısaca bir bakmak gerekiyor.

İnziva kalabalıklardan bunalan insanların kendi başlarına kalma isteği ile beraber bir köşeye çekilip, yalnız kaldıkları durumu ifade eder. Bu durumda olanlara da münzevi denir. İslam dininde ve diğer dinlerin bazılarında Allah ile yakınlaşabilmek için insanların toplumdan uzaklaşıp yalnız kalarak Allah’ı anmaları da ‘inzivaya çekilmek’ eylemine karşılık gelmektedir.

Daha çok siyasal ve toplumsal koşulların neden olduğu inziva durumu sürekliliği değil bir olgunlaşma sürecini ifade eder. Tasavvufun sistemleşmesi, kurumlaşması döneminde geçici bir münzeviliğin tasavvufi eğitim için gerekliliği kabul edildi. Tasavvufi yaşama giren kişinin benliğini kötülüklerden arındırmak, denetim altına almak amacıyla belli bir süre inzivaya çekilmesi gelenekleşti. Bu inziva halvet ya da uzlet olarak adlandırıldı. Hemen bütün tarikatlarca benimsenen bu gelenek kişinin yalnız başına bir hücre ya da odaya çekilerek zamanını zikir, ibadet ve düşünce ile geçirmesi biçiminde sürdürüldü. Erbain ya da çile çıkarma denen bu halvetin süresi genelde 40 gün olarak belirlenir, ama bu süreyi artıran tarikatlar da vardır.

Hristiyan münzeviliği ile Müslüman münzeviliği arasında dağlar kadar fark vardır. Biri (Hristiyanlık) dünya’dan el etek çekmek şeklinde tezahür eder ve bizatihi münzevilik amaçtır. Müslümanlıkta ise inzivaya çekilmek dünya’dan değil dünyalık’lardan el etek çekmeye yönelik nefis tezkiye sürecidir. Bu süreç sonunda Dünyalık olana müdahale etmek vardır.

Örnek olabilecek durumlar çok olmakla birlikte, Peygamber Efendimiz’in Risalet öncesi dönemde Hira mağrasında girdiği inziva süreçleri hatırlanabilir. Peygamberimizin Hira’dan Mekke’ye, Kabe’ye müteveccih bir vaziyette Şehir, İnsanlar, toplum hakkında uzun uzun tefekkürlere daldığı ve kokuşmuş toplumu düzeltebilmek için çareler düşündüğü Hira günleri… Bu örnekten hareket ettiğimizde Kayseri’de inziva mekanları kendiliğinden belirginleşmiş olur. Ali Dağı, Erciyes…bunlar şehre yönelik konumları ile inziva için seçilmiş mekanlar olmakla birlikte, Kayseri’nin neredeyse her tarafı münzeviler için bulunmaz kıymette mekanlar sunmaktadır.

  • Gesi civarında Kuş Evleri mevkiinde inzivaya çekilecek bir münzevi için…Hz. Davut’un kuşlarla birlikte yaptığı tesbihat kıvamında zikir halkalarının “kuşlardan” oluştuğu bir münzevilik dönemi ne de zevkli olur. Kuşlukların bulunduğu civarlarda oyulan kaya manastırlardaki münzevilerin kuşlarla zikre durmadığını kim söyleyebilir?
    • “Dağ ermişsiz-evliyasız olmaz.. Filozofların daha çok deniz kıyılarını, peygamberlerin ve velilerin ise dağları tercih etmeleri tesadüf değildir. Çünkü dağ erilen yerdir, çıkılan yerdir, ulaşılan makamdır. Ulu’dur, yücedir, yüceltir. Bundan dolayıdır ki gezdiğiniz her dağ aynı zamanda bir ulu erenin mekanıdır. Ya zaviyesi vardır, ya tekkesi veya mezarı..”
    • Evliya Çelebi muhtemelen bu türbeleri, evliya mezarlarını bildiği için Erciyes dağına ricalü’l gayb makamı dedi. Dolayısıyla insan dağla konuşurken cansız dediğimiz kayalarla taşlarla konuşmaz. Dağda dağlaşan adamlarla konuşur. Evliya aslında dağlarda dağlaşan adamlardır.. Şem’un el Gazi, Şeyh Şaban, Omuzu Güçlü ve Ahmet Kumari mekan olarak Kızılören-İncesu-Sultan Sazlığı bölgesine düşer.

 

OMUZU GÖRZLÜ MAKAMI (OMUZU GÜÇLÜ)

  • Şeyh Tennuri, Somuncu Baba, Seyyit Burhanettin, Şeyh Torosani hazretleri…Kayseri’nin ermişleri, evliyaları, erenleri…inzivaya çekilen münzevileri…inziva mekanları çoktur.

İnzivaya çekilmenin ve inziva mekanının bazı özel durumları vardır. Yarın da Köroğlu’nun Kırat’ından hareketle bu konuya bir el atalım isterim.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR X
Ahmet Köseoğlu TYB Konya Şubesinde Yeniden Başkan Seçildi
Ahmet Köseoğlu TYB Konya Şubesinde Yeniden Başkan Seçildi
BİR ŞAİRİN SERENCÂMI; KURGANLAR - Mustafa Uçurum
BİR ŞAİRİN SERENCÂMI; KURGANLAR - Mustafa Uçurum